OKKB NEDİR?
Obsesif Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB), mükemmeliyetçilik, organizasyon ve kontrol ile yoğun bir meşguliyete neden olan bir zihinsel sağlık durumudur. Bu davranışlar ve düşünce kalıpları zaman zaman görevleri tamamlamayı ve ilişkileri sürdürmeyi engeller.
OKKB'si olan kişiler katı inançlara ve farklı görevleri yerine getirmenin belirli yollarına sahiptir. Herhangi bir esnekliğe izin vermezler. OKKB'si olan kişiler genellikle davranışlarının ve düşünme biçimlerinin sorunlu olduğunun farkında değillerdir.
OKKB’YE NE SEBEP OLUR? ÖNLENEBİLİR Mİ?
OKKB'de ilgili sorunların çoğu tedavi ile azaltılabilir. Semptomlar ortaya çıkar çıkmaz yardım istemek, kişinin hayatındaki, ailesindeki ve arkadaşlıklarındaki rahatsızlıkları azaltmaya yardımcı olabilir.
Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu da dahil olmak üzere kişilik bozuklukları, en az kesin veriye sahip olduğumuz ruh sağlığı durumları arasındadır. Kesin nedenini bulamamakla birlikte kişilik bozukluklarının aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlı olarak geliştiğini düşünürüz:
Genetik : Bilim insaları, OKKB'de bir faktör olabileceğini düşündüğümüz arızalı bir gen belirlediler, ayrıca kişilik bozukluklarında rol oynayabilen özelliklerden olan saldırganlık, kaygı ve korku ile genetik bağlantıları araştırılmaya devam etmekte.
Birey, kişilik bozuklukları, anksiyete veya depresyonu olan biyolojik aile üyelerine sahip ise, OKKB'ye sahip olma olasılığı daha yüksektir.
Çocukluk travması : Çocuk istismarı gibi çocukluk çağı travmaları ile kişilik bozukluklarının gelişimi arasında bir bağlantı olduğu düşünülmektedir.
OKKB TANISI NASIL KONUR? BELİRTİLERİ NELERDİR?
Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu’nun ana belirtisi;
düzen,
mükemmeliyetçilik,
kontrol
işleri yapmanın belirli yolları ile ilgili yaygın bir meşguliyet (takıntı).
Bu davranışlar, görevleri tamamlamayı zorlaştırır ve ilişkilerde sorunlara neden olur.
OKKB semptomları genellikle erken yetişkinlik döneminde başlar. Obsesif kompulsif kişilik bozukluğu (OKKB) olan bir kişi:
Ayrıntılarla, kurallarla, listelerle, düzen ve organizasyonla meşgul olur ve ısrarcı olur
Görevleri tamamlamayı engelleyen bir mükemmelliyetçiliğe sahip olur
İşe ve üretkenliğe aşırı bağlıdır. Bu, hobileri ihmal etmeye ve sevdikleri ile daha az zaman geçirmeye neden olur.
Aşırı şüphelilerdir
Kararsızlardır
Başarısızlık olarak algıladıkları şeylerden kaçınmak için son derece dikkatli olmaya çalışırlar
İnançlarında ve işleri yapma yollarında katı ve inatçıdırlar
Esnek olamazlar
Manevi değeri olmasa bile, kırık veya değersiz nesneleri atmak konusunda isteksizlerdir
İşleri tam olarak kişinin istediği gibi yapmayı kabul etmedikleri için başkalarıyla çalışmakta veya görevleri devretmekte zorluk çekerler.
Sıklıkla tek bir fikre, göreve veya inanca aşırı derecede saplanıp kalırlar
Her şeyi “siyah ya da beyaz” olarak algılarlar
Eleştiri ile başa çıkmakta güçlük çekerler.
Diğer insanların kusurlarına aşırı odaklanırlar
OKKB'si olan kişiler genellikle kendinden emin, düzenli ve başarılı görünürler. Titizlik standartları, belirli işlerde onlara fayda bile sağlayabilir. Ancak, taviz verememeleri veya davranışlarını değiştirememeleri genellikle ilişkilerini olumsuz etkiler.
OKKB TANISI ALMA SIKLIĞI NEDİR?
Çalışmalar, OKKB'nin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki genel popülasyonda en yaygın kişilik bozukluğu olduğunu göstermektedir. Yetişkinlerin %3 ila %8'ini etkiler.
Obsesif-kompulsif kişilik bozukluğu genellikle 20'li yaşların başında başlar. En yüksek eğitim düzeyi lise veya altı olan erişkinlerde daha sık görülür.
OKKB’nin farklı zihinsel sağlık koşullarına sahip kişileri etkileme olasılığı daha yüksektir:
Panik bozukluk ve yaygın anksiyete bozukluğu (%24) .
Bipolar gibi duygudurum bozuklukları (%24) .
Hafif ila orta şiddette madde kullanım bozukluğu (%12 ila %25)
OKKB , OKB’DEN FARKLI MI?
Benzer gibi görünseler de, Obsesif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu (OKKB) ve Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) farklı durumlardır.
OKB, tekrarlayan davranışlar (kompulsiyonlar) gerçekleştirmenize neden olan, sık sık istenmeyen ve müdahaleci düşüncelere (takıntılar) sahip olduğunuz bir kaygı bozukluğudur. Zorunluluk örnekleri arasında belirli bir sayıda kapatma davranışı veya tekrar tekrar elleri yıkamak yer alır.
OKB'si olan kişiler genellikle davranışlarına bu durumun neden olduğunun farkındadırlar ve bunu tedavi etmek için profesyonel yardıma ihtiyaçları olduğunu kabul ederler. OKKB’si olan kişiler ise davranışları hakkında öz farkındalığa pek sahip değillerdir.
KİMDEN NASIL BİR YARDIM ALABİLİRİM?
Akıl sağlığı uzmanları, size düşüncelerinizi ve davranışlarınızı yönetmenize yardımcı olabilecek tedavi planları sunabilir.
OKKB'li kişilerin sevdikleri de sıklıkla stres ve depresyon yaşarlar. Bu semptomları yaşıyorsanız, sizin de ruh sağlığınıza dikkat etmeniz ve yardım almanız önemlidir.