Obsesif Kompulsif Bozukluğun nedenleri nedir?
-
Biyolojik : OKB, vücudunuzun kendi doğal kimyasındaki veya beyin fonksiyonlarındaki değişikliklerin bir sonucu olabilir. Beyin görüntüleme çalışmalarında kortikostriatal yolakların etkilendiği, ilaç ile davranışsal tedavilerin bu anormallikleri tersine çevirdiği çeşitli çalışmlarda bildirilmiştir.
-
Genetik : İkizlerde yapılan çalışmalar OKB'nin genetik bir bileşeni olduğunu düşündürmektedir ancak spesifik genler henüz tanımlanmamıştır. OKB tanılı kişilerin büyük ailelerinde OKB tanısı almış veya obsesif kompülsif kişilik özellikleri olan bireyler sıklıkla bulunmaktadır. Ancak kültürel ve davranışsal faktörlerin etkisi de bulunduğundan aileye ait bir kalıtımsal özellikten bahsedilemez.
-
Öğrenme : Obsesif korkular ve kompülsif davranışlar aile üyelerini izleyerek öğrenilebilir veya çevreden zamanla yavaş yavaş öğrenilebilir.
-
Kişilik : OKB tanılı hastaların sadece %15-35'inde hastalık öncesinde kişiliklerinde ayrıntıcılık, mükemmeliyetçilik gibi obsesif özellikler bulunmaktadır. Sıklıkla düşünülenin aksine ayrıbtıcılık ve mükemmeliyetçilik OKB oluşumunda şart değildir.
OKB belirtilerinin şiddetini arttırabilen olası riskler nelerdir?
-
OKB sahibi ebeveynlere veya diğer aile üyelerine sahip olmak, OKB semptomlarının sizde görülme riskini artırabilir.
-
Travmatik veya stresli yaşam olayları OKB'nin özelliği olan müdahaleci düşünceleri, ritüelleri ve duygusal sıkıntıyı tetikleyerek OKB riskini arttırabilir.
-
Anksiyete bozuklukları, depresyon, madde kullanımı veya tik bozuklukları gibi diğer ruh sağlığı bozuklukları OKB ile ilişkili olabilir.
Hamilelik OKB şiddetini arttırır mı?
Doğum sonrası obsesif kompulsif bozukluk ( Postpartum OKB), bir kadın doğum yaptıktan sonra gelişebilen bir tür perinatal anksiyete bozukluğudur. Bu rahatsızlığa sahip olan kadınlar, kontrol etmesi zor gelen takıntılı düşünceler yaşarlar ve takıntıların neden olduğu kaygıyı hafifletmeye yardımcı olmak için zorlayıcı davranışlarda bulunurlar. Doğum sonrası OKB, ilaç tedavisi, psikoterapi ve kişisel bakım ile tedavi edilebilen bir rahatsızlıktır. Daha ayrıntılı bilgi için ...
OKB için kötü gidiş göstergeleri nelerdir?
- Kompulsiyonlara direnmek yerine uyum sağlamak
- Çocukluk çağında başlangıç
- Bizar kompulsiyon varlığı
- Hospitalizasyon gereksinimi
- Major Depresif Bozukluğun eşlik etmesi
- Sanrısal inançların varlığı
- Yüklü düşüncelerin varlığı, yani obsesyon ve kompulsiyonların biraz kabulü)
- Kişilik bozukluğu mevcudiyeti (özellikle şizotipal bozukluğu)
OKB için iyi prognoz göstergeleri nelerdir?
- Sosyal ve mesleki düzenin olması
- Belirtileri başlatıcı bir olayın varlığı
- Belirtilerin dönemsel karakterde olması
OKB önlenebilir mi?
Obsesif Kompulsif Bozukluğu önlemenin kesin bir yolu olmamasıyla birlikte, mümkün olan en kısa sürede tedavi almak OKB'nin kötüleşmesini ve günlük rutininizi bozmasını önlemeye yardımcı olacaktır.
OKB tanısı almak aslında tedavi sürecini başlatarak sizin için neden sonuç ilişkisini kurmada ve rahatsızlık duyduğunuz rutinleri bırakmada size kolaylık sağlar.
Mükemmelliyetçilik de OKB midir?
Mükemmeliyetçi olmak ile OKB'ye sahip olmak arasında fark vardır. OKB hayatınızdaki her şeyin temiz veya belirli bir şekilde düzenlenmesinden hoşlanmak değildir.
OKB ile birlikte sık görülen ruhsal hastalıklar nelerdir?
OKB tanılı hastalarda en sık görülen ruhsal rahatsızlık depresyondur. Bir OKB hastasının yaşamı boyunca depresif bozukluk yaşama ihtimali %67 gibi yüksek bir orandır ve mevcut hastaların üçte birinde hali hazırda depresyon tanısı da bulunmaktadır. İntihar tüm OKB hastaları için risktir. Sosyal Fobi'nin görülme sıklığı ise %25'tir. Hastaların %20-30'unda ise tik öyküsü bulunmaktadır. OKB'e eşlik eden diğer ruhsal rahatsızlıklar; Alkol Kullanım Bozukluğu, Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Özgül Fobi, Panik Bozukluk, Yeme Bozukluğu ve Kişilik Bozukluklarıdır. Ayrıca OKB tanılı hastaların %5'inde Tourette Sendromu bulunmaktadır.
OKB ve Tourette benzerliği
Hem OKB hem Tourette bozukluğunun birlikte görüldüğü hastalarda genellikle bu bozukluklar birbirleri ile yakın ilişkili olurlar. Tourette bozukluğu olan olguların yaklaşık %90'ında kompulsif belirtiler bulunmakta ve neredeyse üçte iki gibi bir oranla OKB ile aynı ölçütler bulunur. Tourette Bozukluğunun klasik formu tekrarlayan vokal ve motor tikler ile karakterizedir. Tiklere neden olan uyarıcı dürtüler dikkat obsesyonlara benzerken, karmaşık motor tikleri de de çoğunlukla kompulsiyonlara benzer.
OKB toplumda ne sıklıkta görülür?
OKB'nin toplumda görülme sıklığı %2-3'tür. Psikiyatri kliniğine ayaktan tedavi olmak için başvuran her 10 kişiden birinde OKB bulunmaktadır. Yani psikiyatriye başvuru nedeni olarak 4. sırada yer almaktadır. Yetişkiniikte OKB'nin görülme sıklığı açısından kadınlar ve erkekler arasında fark yoktur.