Aromaterapi Hafızayı Kuvvetlendiriyor

Yarı bilim hakkında dikkatli olmak gerektiğini yazmıştım. New age diye adlandırılan sözde terapilere yarı bilim dememin nedeni gerçekten de bilimsel bazı dayanaklarının olması ancak sözde şifa vericiler tarafından her şeye kadir ve mucize gibi pazarlanmaları. Aromaterapi de bunlardan biri; yaşam sevinci, neşe, aşk, iç huzur derken neredeyse her derde deva bir tedavi olarak pazarlamaktalar. Tamamlayıcı olarak kullanılmalarını da destekliyorum ancak gerçek bir problemin varlığında ilaç almanıza engel olabilecek bir mucize olarak da sunulmalarını uygun bulmuyorum. Size bahsetmek istediğim araştırma da aromaterapi ile ilgili çok ilginç, yeni bir araştırma.

İsimleri unutanlara, randevuları karıştıranlara müjde! Bilim insanları gece boyunca esansiyel uçucu yağlara ait kokular kullanmanın hafızayı güçlendirebileceğini söylüyor.

Beynimizin koku alma merkezi, hafıza ve duygularla doğrudan bağlantılı. Bu yüzden kokular, anılarımızı tetikleyebilir. Koku zenginleştirme, bireylerin günlük olarak birden fazla kokuya maruz kalmasıdır. Daha önce yapılan hayvan çalışmalarında tek başına koku zenginleştirmenin fare beyninde hem hafızayı hem de nörojenezi geliştirebileceğini gösterilmiştir. Araştırmacıların da çıkış noktası gece boyunca belirli kokular verilirse, beynin hafıza bölgeleri çalıştırılabilir mi olmuş.

Araştırmada 60-85 yaş arası sağlıklı katılımcılar iki gruba ayrılmış. Bir gruba, bir koku difüzörü kullanılarak haftada 7 farklı koku ait uçucu esansiyel yağ, her gece bir tane olmak üzere, 2 saat süreyle uygulanmış. Kontrol grubuna ise hissedilemeyecek oranlarda kokuyla aynı deneyimi yaşatmışlar. Sonra da tüm katılımcıların hafızası test edilmiş ve beyin MR'ları çalışmanın başlangıcında ve 6 ay sonrasında çekilmiş.

Sonuçlar Şaşırtıcı!

Koku verilen gruptaki katılımcıların hafıza testlerinde belirgin bir iyileşme görülürken, koku verilmeyen grupta değişiklik gözlenmemiş. Deneklerin özellikle de sözel hafıza dediğimiz, kelimeleri hatırlama yetenekleri artmış. Beyin MR'larında ise uncinate fasciculus olarak adlandırılan hafıza ile ilgili bölgelerde yapısal değişiklikler tespit edilmiş. Yani aromaterapi hafızayı kuvvetlendiriyor, beyni gençleştiriyor.

Peki, Bu Ne Anlama Geliyor?

Bu araştırma, yaşlılıkla birlikte gelen hafıza sorunlarına karşı kolay ve ucuz bir çözüm sunabilir. Özellikle Alzheimer gibi hastalıklarda koku duyusu erken bozulduğu biliniyor.

İnsanlar yaşlandıkça, koku alma yeteneklerindeki bozulma bilişsel yeteneklerindeki bozulmadan önce ortaya çıkıyor. Ayrıca, koku kaybı insan beyninde hem gri madde hem de beyaz maddede önemli bir kayba neden olur. Bilişsel kayıp ve kokunun ilişkisini gösteren başka bir bulgu da, COVID-19 tipik olarak koku alma kaybına neden olurken ve uzun vadede de Uzamış Covid Sendromu ile bilişsel kayıpla sonuçlanabildiği.

Bu nedenle kokunun demans ve bilişsel kayıpla giden diğer rahatsızlıklarda, erken teşhis ve tedavide de kullanılabileceği düşünülüyor. Elbette bu daha başlangıç. Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Hangi kokuların daha etkili olduğu, ne kadar süreyle verilmesi gerektiği gibi konular henüz net değil. Ama bu araştırma, koku ve hafıza arasındaki ilişkiyi daha iyi anlamamızı sağlıyor.

Yakında eczanelerde "hafıza güçlendirici koku karışımları" satılmaya başlanırsa, siz yine de yeni araştırmalar ile desteklenmiş mi yoksa yine yarı bilimle sizi kandırıyorlar mı kontrol etmeyi unutmayın. Ayrıca lütfen Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunu'nu doğal yolla tedavi ediyorum diye oyalanmayın, ne kendinizin ne de çocuğunuzun hayatını zorlaştırmayın. Bir psikiyatriste başvurmayı ertelemeyin. Ancak uygun ilaç ve terapinin yanına difüzör eklemenin de sakıncası yok gibi. Şimdilik bildiğimiz farklı kokular ile zenginleştirme uygulanması ve kokunun hissedilir olması. Ancak hangi yağlar daha etkili, tek yağ uygulaması ile farklı yağların birbirine bir üstünlüğü var mı bilmiyoruz. Araştırmanın sonuçlarını heyecanla takip ediyor olacağız.

Yine de merak ederseniz araştırmada kullanılan yağlar şu şekilde:

Gül, portakal, okaliptüs, limon, nane, biberiye ve lavanta