Kurban psikolojisinin 2 tipi vardır;
1. Yaşamın farklı alanlarında ve farklı ilişkiler ve kişilerle aynı tip zarar verici örüntüleri yaşayan kişiler
2. Yaşamında farklı farklı şekillerde ama daima onu bulan, hep kendi başına gelen zarar verici olayları yaşadığını düşünen kişiler .
İkisinin de ortak yanı kurban oldukları olayların akışını değiştiremedikleridir. Kontrol onlarda değildir ve ellerinden birşey gelmez. Her iki tipte de hayat krizleri, travmalar, hastalıklar ve zorlu yaşam olayları erken yaşlarda meydana gelir. Henüz çocukken hayatta kalmak için kişiler ne yaptılarsa, sorgulanmayan bir alışkanlıkla ilerleyen yaşlarda da yaşam krizlerinde aynı hayatta kalma içgüdüsü ile aynı davranışları tekrarlarlar.
Amaç, görünürde travmalarından çıkardıkları ders ile aynı travmalara engel olmak olsa da, sonunda benzer şeyleri yaşarken bulurlar kendilerini. Korunma yöntemleri açıkça işe yaramasa da, bilinçdışında savaşmayı bildikleri canavar bu örüntü olduğu için, başka canavarlar ile uğraşmaktansa kolaya kaçarak aslında tanıdıkları travmaları yeğlerler. Başka baş etme yöntemleri içeren yeni davranışları denemektense (ve belki de yeniden başarısız olma korkusu ile), bildiği sığ sularda yüzerek, bildiği yaraları sarararlar. Bazen de bilinçdışında aynı travmayı tekrarlarken bu sefer kitabın sonunu değiştireceği ve çocukluk anısını mutlu sonla bitireceği ümidi vardır bir yandan. Ne var ki bu kitabın sonu baştan yazılmıştır, hiç değişmez hep mutsuz biter. Her ikisin de farklı şemalar (terk edilme, suistimal, duygusal yoksunluk, kusurluluk, sosyal izolasyon, bağımlılık, dayanıksızlık, yapışıklık, başarızsızlık, haklılık, yetersiz özdenetim, boyun eğicilik, fedakarlık, onay arayıcılık, karamsarlık, yüksek standartlar, duyguları bastırma, cezalandırıcılık) söz konusu olabilir. Şema Terapi kişinin hayatında işlevsel olmayan ve zarar gördüğü şemalarını saptamasına, bunları doğuran çocukluk yaşantılarını/travmalarını, tetikleyen duygu ve bedensel duyumları fark etmesine, bilişlerini ve onlarla baş etme biçimlerini anlamasına yardımcı olur. Kendini daha fazla tanırken, daha önce bilinçsizce yaptığı seçimlerinin farkına varır, şemalarını tetikleyen ve devam ettiren ilişkiler ve durumlardan kaçınır, iyileştirici olasılığı olan ilişkileri bilinçli olarak deneyimleme cesaretini kazanır, hayatınında pasif kurban rolünden aktif oyuncuya geçiş yapar.