Otoimmün hastalıklar, vücudun kendi dokularını hedef alan ve bağışıklık sistemini etkileyen durumlardır. Bunlar, lupus, romatoid artrit, tip 1 diyabet ve multiple skleroz gibi bir dizi hastalığı içerir ve genellikle genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve bağışıklık sisteminin anormal tepkilerinin bir kombinasyonuyla ilişkilidir.
Her sabah güneşli bir günün tadını çıkarmak için dışarı çıktığınızda, cildiniz doğal olarak güneş ışığından D vitamini sentezler. D vitamini, kemik sağlığınızı korumanıza ve bağışıklık sisteminizi güçlendirmenize yardımcı olur. Ancak, şehirde yaşıyor, iç mekanlarda daha fazla zaman geçiriyorsanız ( D vitaminin sentezlenmesini sağlayan güneş ışınları camdan geçemez) veya kış aylarında güneş ışığına maruz kalma süreniz azalıyorsa, vücudunuzun ihtiyacı olan D vitamini miktarını karşılamak zor olabilir. Bu noktada, D vitamini takviyeleri devreye girer.
Omega-3 ve D vitamini takviyelerinin otoimmün hastalıkların belirtilerini hafifletebileceği öne sürülmektedir. D vitamini eksikliği, direkt neden sonuç ilişkisi içinde olmasa da, tip 1 diyabet, romatoid artrit ve lupus gibi hastalıklarla ilişkilendirilmiştir. Omega-3 yağ asitleri ise (özellikle, balık yağı gibi omega-3 kaynakları) kalp sağlığınızı destekler, beyin fonksiyonlarınızı iyileştirir ve iltihaplanmayı azaltır. Romatoid artrit ve inflamatuar bağırsak hastalığı gibi durumlarda omega-3 yağ asitlerinin iltihabı azaltabileceği ön görülmektedir. Ancak, düzenli olarak balık (özellikle de derin deniz balıkları) yemiyorsanız veya deniz ürünlerine karşı alerjiniz varsa, vücudunuzun yeterli miktarda omega-3 alması zor olabilir. Bu gibi durumlarda omega-3 takviyesi kullanmak bir çözüm olabilir.
Son yapılan bir çalışmada, 5 yıl süreyle düzenli kullanılan D vitamini (kolekalsiferol; 2000 IU/gün) ve omega-3 yağ asidi (460 mg eikosapentaenoik asit ve 380 mg dokosahexaenoik asit) takviyelerinin otoimmün hastalıkların riskini azaltmakta faydalı olduğu görüldü. Ancak, takviyelerin kesilmesinden sonra günlük D vitaminin sağladığı faydaları zamanla azalırken, Omega 3'ün koruyucu etkisi en az 2 yıl daha devam ettiği bildirildi. Koruyucu etki takviyeler tek başına kullanıldığı taktirde olumlu ancak istatiksel olarak anlamlı değilken, birlikte kullanılmaları halinde istatiksel olarak anlamlı şekilde koruyucu oldukları görülmekte. Araştırmacılar ayrıca, D vitaminin faydalarının kesilince daha hızlı kaybolması nedenli, koruyucu olabilmesi için 5 yıldan daha uzun hatta olasılıkla hayat boyu devam edilmesinin uygun olduğu görüşündeler. Ek olarak araştırmacılar çalışmanın dizaynının primer olarak takviyelerin kardiyovasküler hastalıklar ve kanserdeki etkilerini görmek amacıyla dizayn edilmesi nedenli, otoimmün hastalıklar için etkili olabilecek dozların daha yüksek dozlar olabileceğini ve bu halde tek tek etkilerinin de daha belirgin olabileceğini öne sürüyorlar.
D vitamini ve omega-3 takviyeleri otoimmün hastalıkları önleme ve tedavi etmede potansiyel bir rol oynayabilir, ancak etkilerin tanıya ve takviyelerin dozuna bağlı olarak değişebileceğini belirtmekte fayda var. Örneğin D vitamininin koruyucu etkisi sedef hastalığı için en güçlü iken, omega-3 yağ asitleri romatoid artrit ve inflamatuar bağırsak hastalığı için en güçlü koruyucu etkiyi gösteriyor görünmektedir. Faydalı olabilecekleri gibi, yetkin olmayan ellerde kullanımı halinde istenmeyen etkilere de neden olabilirler.
Örneğin, omega-3 sedef hastalığını tetikleyebilirken, D vitamini otoimmün tiroid hastalığı riskini arttırabilir.
Ayrıca bazı omega-3 takviyeleri deniz kabuklularından da elde edilebileceği için kabuklulara alerjisi olanlarda anafilaksi gibi ciddi allerjik reaksiyonlar görülebilir. Ya da D vitamini için fazla miktarda kullanılması toksisiteye neden olabilir.
Dolaysıyla, herhangi bir takviyenin kullanımından önce mutlaka doktorunuza danışmanız önemlidir.
Unutmayın, takviyelerden önce sağlıklı yaşam tarzı seçimleri ve dengeli bir beslenme düzeni otoimmün hastalıkların yönetiminde kritik bir rol oynar. Siz gerisini doktorunuza bırakın ;)